20 februari 2023
In deze serie bespreken we elke maandag een kunstwerk dat is geïnspireerd op tradities en gebeurtenissen van de betreffende maand. Deel 24: de maskers van James Ensor.

Het is de week van carnaval, boven de rivieren vaak afgedaan als losbandig zuipfestijn, maar in het zuiden bloedserieus genomen. Historici wijzen daarbij op de religieuze achtergrond van het feest, de omgekeerde moraal en het wegvallen van hiërarchie en sociale conventies.
Het werk van de Belgische modernist James Ensor (1860-1949) toont een heel eigen, meer sinistere kant van carnaval. Zo is in De intrige (1890) op het eerste gezicht een vrolijke stoet feestgangers te zien. Maar wie beter kijkt, ontdekt dat de figuur rechts met de strohoed aan een skelet doet denken en de vrouw op de voorgrond lijkt wel een dood kind bij zich te dragen. Voor Ensor dienden maskers niet om mensen te vermommen, maar brengen ze juist hun ware aard aan het licht. Volgens velen bevatten werken als De intrige autobiografische aspecten. Niet zo’n gek idee als je bedenkt dat Ensors ouders in Oostende een winkel uitbaatten voor… carnavalsartikelen.