Johannes Vermeer (1632-1675) kreeg een uitvaart boven zijn stand, blijkt uit een recente archiefvondst. Over de zeventiende-eeuwse schilder is weinig bekend. Zo weten we niet hoe hij eruitzag, wie zijn leermeesters waren, of hoe hij tot zijn herkenbare stijl kwam (zie het artikel in Museumtijdschrift 1). Dus als er nieuwe biografische feiten boven water komen, is dat bijzonder. Zeker gezien het vele Vermeer-onderzoek dat de afgelopen honderd jaar gedaan is.

Straatarm

Oud-archivaris Bas van der Wulp van Erfgoed Delft vond een nog onbekende inschrijving van Vermeer in het begrafenisregister van de Oude Kerk. Hierin staat dat bij Vermeers uitvaart, op 16 december 1675, de kist werd gedragen door liefst veertien dragers en dat de kerkklok één ‘poos’ luidde.

Zo’n kostbare uitvaart was voor schilders hoogst ongebruikelijk. Een zwager van Vermeer, die in 1676 overleed, en ook Vermeers schoonmoeder Maria Thins, kregen echter een vergelijkbare uitvaart. Het vermoeden is daarom dat Vermeers uitvaart door zijn welgestelde schoonmoeder is betaald. Van der Wulp: “Waarschijnlijk wilde schoonmoeder de uitvaartkosten van Vermeer slechts voorschieten aan haar dochter en was er op dat ogenblik nog geen beeld van de financiële misère die Vermeer had nagelaten: drie jaar na het Rampjaar 1672 was Vermeer straatarm.”

Eerder was al bekend dat de katholieke Thins zich heeft verzet tegen het huwelijk van haar dochter Catherina Bolnes met de van huis uit gereformeerde Vermeer. Vermoedelijk heeft hij zich op haar aandringen laten bekeren tot het katholieke geloof en kregen al zijn kinderen katholieke namen.

Kruitramp

Daarnaast vond Babs van Eijk van Museum Prinsenhof Delft in een archiefstuk met schadevermeldingen dat Vermeers moeder, Digna Baltens, een financiële vergoeding ontving voor de geleden schade aan de door haar bestierde Herberg Mechelen. Dit gebeurde na de verwoestende kruitramp van 1654, die een groot deel van Delft in de as legde.

Beide archiefstukken zijn te zien in de expositie ‘Het Vermeer van Delft’ in Museum Prinsenhof Delft, die parallel loopt aan de grote Vermeer-tentoonstelling in het Rijksmuseum in Amsterdam.

Zie: Het Vermeer van Delft

Bron: Museum Prinsenhof Delft