Een dans tussen licht en geluid

Het in 2020 opgerichte Nxt Museum in Amsterdam-Noord is volledig gericht op nieuwe mediakunst. Wat behelst dit nieuwe genre? En voor wie is dit museum bedoeld?

Na een ontvangstwoord van de publieksmedewerker met aanwijzingen voor een goed verloop van het bezoek, stap ik de eerste zwarte doos binnen. Op de achtergrond zijn meditatieve klanken te horen. In ‘Connected’ van kunstenaar Roelof Knol wordt de bezoeker gevolgd door projectielijnen die de aanwezigheid herkennen en bevestigen. “Je bent in dit museum echt onderdeel van de kunst”, vertelt directeur Merel van Helsdingen voorafgaand aan mijn tentoonstellingsbezoek. “We zijn als museum helemaal gericht op nieuwe mediakunst, een verzamelnaam voor allerlei subcategorieën waaronder virtual reality, een simulatie van een andere werkelijkheid; augmented reality, waarbij er elementen aan de werkelijkheid worden toegevoegd; maar ook computer gegenereerde kunst zoals animaties. Bio-art valt daar ook onder, wat je terugziet in een stekelige sculptuur van hergebruikt plastic. Lichtprojecties laten zien hoe bomen en planten met elkaar communiceren.”
Van Helsdingen doelt hier op ‘Econtinuum’, een werk van kunstenaar Thijs Biersteker in samenwerking met bioloog Stefano Mancusco dat reageert op zijn omgeving: geluid, luchtdruk, temperatuur en beweging hebben invloed op de communicatie tussen de boomwortels die boven mij hangen. Mijn aanwezigheid heeft dus invloed op de lichtflitsen die als sterren zijn geprojecteerd op de wortels.

Thijs Biersteker, ‘Econtinuum’

Hypnotiserend
Het zelfbenoemde ‘home of new media art’ wil de digital natives aanspreken en tegelijkertijd de traditionele museumbezoeker niet afstoten. “Ik denk juist dat ook die doelgroep, die geïnteresseerd is in nieuwe technologieën, nieuwe makers en nieuwe vormen van museumervaring, hier op zijn plek is.” In Nxt Museum zijn geen stille, witte zalen met schilderijen aan de muur, maar acht donkere ruimtes waar beeldprojecties, licht en geluid het kunstwerk vormen. ‘Dimensional Sampling’ van kunstenaar en programmeur Yuxi Cao, met geluid van Lau Hiu Kong, beslaat een halve loodsruimte met projecties gebaseerd op QR-codes. Als bezoeker kun je overal in het hypnotiserende werk plaatsnemen en wordt het beeld ook op jou geprojecteerd.

Yuxi Cao en Lau Hiu Kong, ‘Dimensional Sampling’

Digitale mode
Na enig aandringen onthult Van Helsdingen haar favoriete werk van deze eerste tentoonstelling: ‘Topologies’ van United Visual Artists. “Wat ik heel gaaf vind aan dit werk is dat zij niet alleen een plan ontwikkelen, maar dat zij ook het werk zelf maken en daarmee de technologie een duw geven.” Ook qua visuele ervaring vindt ze de lichtstralen in de in rook gehulde lange gang indrukwekkend. “Ik ga op de grond zitten en ik ben vervolgens helemaal kwijt hoe laat en welke dag het is. Het is een soort moderne dans zonder mensen, maar met licht.” Over de volgende tentoonstelling wil ze nog niet te veel weggeven. “Het gaat over digitale identiteiten: NFT’S, digitale mode, avatars en gaming komen aan bod. Er komen zeven kunstenaars en het wordt heel kleurrijk, veel meer dan de huidige tentoonstelling.”