Kinderspel van de bovenste plank

17 november 2020

Kiki van Eijk behoort tot de top van Nederlandse ontwerpers. Het Textielmuseum in Tilburg toont een groot overzicht van haar zachte en speelse werk.

Vlak bij de uitgang van de tentoonstelling, naast de deur, hangt de tekening van Puk. Je moet ervoor door je knieën, want hij hangt op de ooghoogte van een zevenjarige. De zoon van Kiki van Eijk tekende een stevige plant met vrolijke ronde tomaten eraan, onder een blauwe lucht. Speels en geconcentreerd tegelijk, zoals alleen een kind dat kan. Die tekening als sluitstuk van de tentoonstelling van zijn moeder is lief en ontroerend, maar het is meer dan dat: een ode aan het kinderspel. In een kort videoportret vertelt Kiki van Eijk (1978) dat ze zichzelf traint, iedere dag, om net zo speels te leven als een kind. Dat betekent: intens kijken en ervaren. Pasteltekeningen maken van bloemen. Stukjes stof knippen en scheuren en gewoon maar naast en over elkaar leggen. Je eigen ideeën en nieuwsgierigheid volgen zonder te weten waar ze toe leiden.

Kiki van Eijk, ‘Table-palette’ uit het project Total Table Design, 2009, collectie Textielmuseum, Tilburg, foto: Frank Tielemans

Ambachtelijk hoogstandje
Het resultaat van die training is in zeven zalen te zien: wandkleden, sculpturen, tafels, stoelen, schemerlampen, theedoeken, klokken, een bed, een vogelverschrikker, een kamerscherm, et cetera. En ja, ze zijn speels, aaibaar vaak, maar het zijn ook razend knappe technische en ambachtelijke hoogstandjes.
‘Gedachtespinsels’ laat het beste zien van de afgelopen ruim tien jaar werk. In 2000 studeerde Van Eijk cum laude af aan de Design Academy in Eindhoven, waar ze sindsdien woont en werkt, samen met haar echtgenoot Jeroen van Bleiswijk. In de afgelopen twintig jaar heeft ze zich ontwikkeld tot één van de bekendste Nederlandse ontwerpers. Ze werkt samen met de beste ambachtslieden, zoals glasblazers op het Venetiaanse eiland Murano en de Nederlandse weverij EE Labels. Op haar lijst opdrachtgevers staan namen als Google en luxemodemerk Hermès. Textiel speelt een belangrijke rol in haar werk, direct én indirect. Ze kan keramiek zo maken dat het stof of leer lijkt (‘Soft Series’, 2010), of zelfs plaatstaal laten lijken op kussens en kantwerk (‘Textile Sketch’, 2011).

Kiki van Eijk, ‘Softwear – Kiki for Google’, 2018, collectie Textielmuseum, Tilburg

Hortensia en orchidee
Eén zaal is gewijd aan wand- en vloerkleden, waarvan sommige in de weverij van het Textielmuseum zijn gemaakt. Het licht is gedempt, er is een verhoogde houten vloer geplaatst, er klinken krekelgeluiden van een grasveld in de zomer. Lichtbundels glijden over de wanden en vloeren. Over de dikke, getufte bloemenkleden ‘Hydrangea’ en ‘Orchis’ bijvoorbeeld (2017) of ‘Soft Wear voor Google’ (2018): stillevens in een hoekig geknipte collagestijl waarin hypermoderne oordopjes en speakers harmonieus samengaan met klassieke vazen en schalen.
Voor de vormgeving van de tentoonstelling werkte Van Eijk samen met theater- en tentoonstellingsontwerper Theun Mosk. Ook in de grote zaal aan het begin is een subtiele soundscape en worden objecten één voor één uitgelicht. Dat je daardoor ‘gedwongen’ wordt om met je blik het licht te volgen is even wennen, maar het loont om je er aan over te geven. Je vertraagt, je kijkt aandachtiger. Zo word je meegenomen in de vrolijke, liefdevolle, zachte en speelse wereld van Kiki van Eijk.

Tip: ergens in de tentoonstelling zit een heuse fazant verstopt. Dikke kans dat uw (klein-) kinderen hem als eerste ontdekken.