12 januari 2022

Vogels kijken is populairder dan ooit en kan overal, van postzegeltuin en stadspark tot oerbos en bergtop. Museumtijdschrift ziet de vogelhype weerspiegeld in het huidige culturele aanbod en geeft tips voor een aantal boeken en tentoonstellingen.

Had vogels kijken altijd een wat suf imago, tegenwoordig hoef je je er niet meer voor te generen om gewapend met verrekijker en vogelgids de natuur in te trekken, in de hoop een kiekendief of een tjiftjaf te spotten. Misschien komt het door de coronacrisis, waardoor we al twee jaar beperkt van cultuur kunnen genieten, dat we massaal de natuur in trekken. Ook de tuinvogeltelling (dit jaar op 28-30 januari) wordt steeds populairder. Ironisch genoeg heeft dat dan weer zijn weerslag op de cultuur, want als je er op gaat letten zie je ze overal vliegen: vogelboeken en -tentoonstellingen. 

Peter Vos
De tentoonstelling ‘Vogelpracht’ in het Teylers Museum te Haarlem, een aanrader waarover in Museumtijdschrift 4 van het afgelopen jaar een artikel verscheen, is verlengd tot en met 29 mei. En zodra de musea weer open mogen, kunt u ook genieten van ‘Peter Vos. Getekende vogeldagboeken’ in Singer Laren. De presentatie geeft een overzicht van de virtuoos getekende vogelboeken van Peter Vos (1935-2010), bij velen bekend door zijn ‘Beestenkwartet’. Aanleiding is de publicatie van een facsimile van misschien wel Vos’ mooiste vogelboek: ‘333 vogels’ uit 1980-‘82. Het is in een mooie band uitgegeven, vergezeld door een apart boekje met bijdragen door kunsthistoricus Jan Piet Filedt Kok, verzamelaar Ger Luijten en collega-tekenaar Siegfried Woldhek.

Peter Vos, ‘333 Vogels’, Uitgeverij Thoth, 320 blz, € 34,95, ISBN  978 90 6868 8450
Tentoonstelling ‘Peter Vos. Getekende vogelboeken’, t/m 27 februari, Singer Laren

Hans Mulder, De ontdekking van de natuur
Wie van prentenboeken houdt, kan ook zijn hart ophalen bij ‘De ontdekking van de natuur’, waarin conservator Hans Mulder boeiend vertelt over topstukken uit de collectie van de Artis Bibliotheek. In het boek, dat de Jan Wolkers Prijs 2021 won (de onderscheiding voor beste Nederlandse natuurboek), wordt bijzondere aandacht besteed aan paradijsvogels en andere exotische fladderaars. Echt zo’n uitgave waarbij je geneigd bent witte handschoenen aan te trekken. Zie voor een uitgebreidere bespreking Van draken en bacteriën.

Hans Mulder, ‘De ontdekking van de natuur’, Uitgeverij Terra, 256 blz., € 49,99, ISBN 978 90 8989 8432

Roger J. Lederer, Vogels
Dan het onlangs verschenen ‘Vogels, De veranderende kijk op vogels in de kunst’, door ornitholoog Roger J. Lederer: nog zo’n prachtig geïllustreerd werk op stoeptegelformaat. Heerlijk om in te bladeren, maar de vele droog geformuleerde biografieën van vogelkunstenaars zijn alleen voor de ware fanaat interessant.

Roger J. Lederer, ‘Vogels’, De veranderende kijk op vogels in de kunst, Noordboek HL Books, 224 blz., € 39,90, ISBN 978 90 5615 8071

Tim Flach, Vogels
Een heel andere insteek heeft het al even toepasselijk getitelde ‘Vogels’ van de Britse fotograaf Tim Flach. Hier geen lange wetenschappelijke verhandelingen, maar studioportretten met menselijke trekjes. Van de rode kardinaal op het omslag, die onwillekeurig doet denken aan het computerspel Angry Birds, tot de extravagante kroonkraanvogel. Allemaal lijken ze geduldig te poseren voor Flachs lens, nu eens als nuffige diva, dan weer als gedistingeerde oude heer.

Tim Flach, ‘Vogels’, Fontaine Uitgevers, 336 blz., € 59,99, ISBN 978 94 6404 0678

Kortom, ook nu het weer er niet altijd naar is om buiten door uw verrekijker te turen, is er genoeg vogelpracht om van te genieten. En mocht u liever spelenderwijs leren over onze gevederde vrienden, dan is er ‘Kwartetten met vogels, Vier de vogel’, een box met twee kwartetspellen en een boekje door natuurjournalist Monica Wesseling.

Hoofdbeeld: Twee pagina’s uit ‘333 Vogels’ van Peter Vos