Aankomend weekend is het weer Open Monumentenweekend! Overkoepelend thema dit jaar: diversiteit en inclusie. Maar in het hele land zijn ook andere bijzondere monumenten te bezichtigen. Museumtijdschrift kiest er 10 (van de 5.000).

Bio Vakantieoord, Wekeromseweg, Arnhem
Dit vakantiepark voor gezinnen met een meervoudig gehandicapt kind is in 1927 opgericht voor de bleekneusjes van de stad. Het gebouwencomplex is ontworpen door J.J.P. Oud, van kunstbeweging De Stijl. Om je als kind niet verloren te voelen zijn alle functies ondergebracht in verschillende gebouwen en is er vrolijke beeldende kunst, zoals het geglazuurde tegeltableau van Karel Appel boven de ingang.
Zaterdag en zondag, met rondleidingen en lezingen door historicus Wim Lavooij

Ontwerp Bio Vakantieoord, architect J.J.P. Oud, 1953

Fatima Huis, Coenraad Abelsstraat 31A, Weert
Deze voormalige kerk werd ingezegend op 25 maart 1955 en is ontworpen door Weertenaar Pierre Weegels. De plattegrond heeft een uitwaaierende vorm. Tot 2011 was het gebouw als rooms-katholieke kerk in gebruik, sinds 2019 zijn hier op zondag de diensten van de Eritrese christelijk-orthodoxe kerk. De Fatima Kapel is als devotiekapel gehandhaafd, boven de hoofdentree verbeeldde Charles Eijck het ‘zonnewonder van Fatima’.
Zaterdag en zondag, zondag welkom om een kijkje te nemen vanaf de orgeltribune, maar verstoor de dienst niet

Interieur Fatima Huis

Centrale Markthal, Food Center, Amsterdam
De Centrale Markthal werd gebouwd in 1934 en was ruim tachtig jaar het centrum van de Amsterdamse voedselhandel. Het pand zo groot als een voetbalveld was lang de grootste overdekte markthal van Europa. Het rijksmonument is onlangs gerestaureerd en wordt op zondag 12 september tussen 10 en 16 uur eenmalig opengesteld voor het publiek.
Alleen zondag, met rondleidingen over de restauratie van dit Amsterdamse icoon, aanmelden verplicht via centralemarkthal.nl

Centrale Markthal

Rotterdam, kolonialisme en slavernij, fietsroute, diverse startpunten
De meeste restanten van het Rotterdamse koloniale- en slavernijverleden als pakhuizen, scheepswerven en koopmanshuizen, overleefden het bombardement op de stad niet. Toch zijn er wel degelijk fysieke sporen over, die het verleden memoreren. Een aantal plekken en bijbehorende verhalen zijn in een fietsroute bijeengebracht.
Download de route hier!

Fietsroute Kolonialisme en Slavernij, Rotterdam

Voormalig zendstation, Radioweg 1, Radio Kootwijk
Dit zendstation vormde in de eerste helft van de twintigste eeuw een belangrijke communicatieverbinding tussen Nederland en haar toenmalige koloniën, met name Nederlands-Indië. Het ontwerp van architect Julius Maria Luthmann heeft kenmerken van zowel art deco en de Amsterdamse school als het Duitse expressionisme. Luthmann liet zich inspireren door werk van de Finse architect Eliel Saarinen en door het beeld van een Egyptische sfinx.
Zaterdag en zondag, gratis pendelbus vanaf station Apeldoorn, reserveren verplicht

Voormalig zendstation Radio Kootwijk

Vrijmetselaarsloge La Flamboyante, Munt 9, Dordrecht
Oorspronkelijk werden in dit gebouw munten geslagen, in 1837 werd een deel ingericht als vrijmetselaarsloge. Daarmee is dit het oudste in gebruik zijnde logegebouw van Nederland. Tijdens de open monumentendagen zijn alle vertrekken op de eerste verdieping waar de vrijmetselaren bijeenkomen toegankelijk, zoals de werkplaats (rituele ruimte), de comparitieruimte en meesterkamer, de bibliotheek op de begane grond en de tuin.
Het pand is te bereiken via het Muntpoortje of de Doelstraat.
Zaterdag en zondag

Vrijmetselaarsloge La Flamboyante

Kasteel Keukenhof, Keukenhof 1, Lisse
Keukenhof is omstreeks 1641 gebouwd in opdracht van de rijke heer Adriaen M. Block (1582-1661), commandeur der Verenigde Oostindische Compagnie (VOC), gouverneur van de Molukken. In 1861 heeft baronesse C.M. van Pallandt-Steengracht het huis op de buitenplaats door de Haagse architect Elie Saraber (1808-1878) tot kasteel laten verbouwen, met maar liefst zeven torens. De hoofdentree werd van de noordzijde naar de westzijde verplaatst en in neo-renaissance stijl opgetrokken.
Alleen zaterdag open

Kasteel Keukenhof

Atelier Roland Holst, Roosendaalsebaan 15, Achtmaal
Nederlands eerste vrouwelijke architect Margaret Staal-Kropholler ontwierp het atelier in 1918. De Oude Buisse Heide was het zomerverblijf van kunstenaar Richard en zijn vrouw Henriette Roland Holst. Ze kwamen er tot rust, wandelden urenlang door de natuur en ontvingen vrienden. Zondag 12 september zijn de cultuurschatten op de Oude Buisse Heide – het Atelier Roland Holst, de Herenkamer en de Angorahoeve – vanaf 10.00 uur open voor publiek. Gidsen staan klaar om u rond te leiden.
Alleen zondag, reserveren verplicht

Atelier Roland Holst

Raadhuis Hilversum, Dudokpark 1, Hilversum
Het Raadhuis is de kroon op het werk van architect Willem Marinus Dudok (1884 – 1974) en functioneert nog steeds als bestuursgebouw van de gemeente Hilversum. Dudok ontwierp en richtte het gebouw in als totaalkunstwerk dat u beslist van binnen moet zien. Het Dudok Architectuur Centrum bevindt zich in het souterrain. Daar is een permanente expositie over het leven en werk van de architect. Verkorte rondleiding Raadhuis en torenbeklimming: 10.30, 11.30, 12,30, 13.30, 14.30,15.30 uur.
Zaterdag en zondag, reserveren verplicht

Raadhuis Hilversum

Landgoed Bosch en Vaart, Groningerstraat 32, Vries
Vanaf het Noord-Willemskanaal heeft men zicht op de fraaie villa en de glooiende tuin in Engelse landschapsstijl. Langs het koetshuis komt men via een bospad en een deel met stinzenplanten, hosta’s en hortensia’s bij de oranjerie, waartegen een kas en fraaie veranda staan. Hier heeft men uitzicht op watergangen, grafeilandje, vijver en het openbaar toegankelijke park. Bij het huis ligt tussen hoge beukenhagen de ‘Franse tuin’ met weelderige beplanting.
Landgoed open: zaterdag en zondag

Landgoed Bosch en Vaart

Open Monumentendag 2021, zaterdag 11 en zondag 12 september. De meeste monumenten zijn gratis te bezoeken na reservering en er is bijzondere aandacht voor ‘fysieke inclusie’. Meer info over tijden, bezoekregels Covid-19 en reserveren: openmonumentendag.nl

Hoofdbeeld: Open Monumentendag 2019, links Utrecht (foto: Igor Roelofsen), rechts Amersfoort (foto: Bob Awick)
Alle beelden: Website Open Monumentendag 2021