21 juli 2020

Je kunt het haast niet bedenken: ‘Besmet!’, de tentoonstelling over infectieziekten in Rijksmuseum Boerhaave, moest vanwege het coronavirus worden uitgesteld. Gelukkig is de tentoonstelling, waarin nu ook het coronavirus aan bod komt, drie maanden later alsnog door Koning Willem-Alexander geopend. ‘Besmet!’ is hiermee erg actueel en relevant, maar bovenal zeer informatief. Een grote selectie objecten, van een formalineketel tot kisten met malariamuggen, een lazarusklepper en vaccinatiemessen, toont de wetenschappelijke ontwikkelingen en maatregelen vanaf de Middeleeuwen tot nu, om greep te krijgen op dodelijke ziekte-uitbraken. Waar eerst nog walnoten, lavendel en narwaltand werden ingezet om de pest af te houden, ligt de nadruk sinds de laatste eeuw op de zoektocht naar verlossende vaccins.

De tentoonstelling besteedt daarnaast aandacht aan de – nu zo herkenbare – angst, ontwrichting en solidariteit die gepaard gaan met epi- en pandemieën. Ook wordt het vaccinatievraagstuk aangesneden en onze moderne levenswijze bevraagd. Zo biedt ‘Besmet!’ relativering en perspectief: de wereldgeschiedenis is getekend door infectieziekten, medisch zijn we nu beter voorbereid en hebben we meer kennis en hulpmiddelen tot onze beschikking dan ooit tevoren. Toch ligt een uitbraak altijd op de loer.

Anna Dumitriu, ‘Plague dress’, 2018, ruwe zijde, walnootschillen, lavendel