Redactie29 november 2022
Museum van Bommel van Dam gooit zijn deuren wijd open voor 120 schilderijen van Melle Oldeboerrigter (1908-76). Dat was in Amsterdam 85 jaar geleden wel anders. In 1945 plaatste het Rijksmuseum luikjes voor een schilderij van de kunstenaar. En tien jaar later ontving Melle een brief van Willem Sandberg, waarin de museumdirecteur van het Stedelijk Museum schrijft dat hij drie van Melles doeken weigert vanwege het openlijke bloot, dat ongeschikt zou zijn voor de vele schoolkinderen die het museum regelmatig bezoeken.
Het onlangs vernieuwde museum in Venlo heeft twee verdiepingen ingeruimd voor Melle Oldeboerrigter: socialist en excentrieke Amsterdammer, maar bovenal mysterieus fijnschilder die onterecht in de vergetelheid is geraakt. De benedenverdieping vertelt over de naoorlogse begindagen van zijn kunstenaarschap, met ingetogen tekeningen en prenten in stemmige kleuren. Langzaam maar zeker ontwikkelt die stijl zich tot uitbundige, drukbevolkte schilderijen die eruitzien alsof Sigmund Freud zou schilderen in plaats van psychoanalyse beoefenen. Ondanks al die fallussen en vulva’s te midden van huiselijke tafereeltjes met vogels, uilen en vissen, had Melle naar eigen zeggen geen seksuele obsessie – de natuurlijke drift tot voortplanting zag hij als alomtegenwoordig.
Hoewel Melle het meest bekend is van deze symbolen, is er op de tentoonstelling nog zoveel meer te beleven. Zo kun je je vergapen aan de landschappen en interieurs waar al die bizarre taferelen zich in afspelen. De rechte lijnen en gekleurde vakken die daarin telkens weer de hoofdrol spelen, zijn verrassend goed verwerkt in de tentoonstellingsinrichting. Velen hebben het werk van Melle proberen te verklaren, maar in Venlo nodigt de ongrijpbare Melle vooral uit om je te laten leiden door droom en fantasie.
Geweldig werk, Melle was eveneens een geweldige leraar op de Rietveld Academie in Amsterdam. Mooi zo’n eerbetoon aan deze bijzondere schilder!