Noortje van Bentum18 april 2023
Wat hebben filmtheater Tuschinski, de Bijenkorf en de Hema met elkaar gemeen? Alle drie zijn ze begin twintigste eeuw opgericht door Joodse Nederlanders. In de tentoonstelling ‘Nieuwe kansen, nieuwe kunsten’ besteedt het Joods Museum aandacht aan deze groep kunstenaars, architecten en ondernemers. Videofragmenten, affiches, meubels, plattegronden van uitbundige villa’s en moderne religieuze voorwerpen laten zien hoe groot de bedrijvigheid was voor en na de Eerste Wereldoorlog. Destijds populaire stijlen als de Amsterdamse School, art deco en art nouveau werden veel toegepast bij ontwerpen van gebouwen door Joodse architecten, zo ook door boegbeeld van de Amsterdamse School Michel de Klerk. Hij ontwierp arbeiderswoningen, onder andere het gebouw waar nu het Amsterdamse Museum Het Schip zich bevindt.
Speciale aandacht is er voor de grafisch vormgever Fré Cohen, die zich als vrouw opwerkte en bekendheid verwierf in een door mannen gedomineerde maatschappij. Ze ontwierp onder meer een rood-groene vlag voor het samenwerkingsverband van Nederlandse socialistische vrouwenorganisaties. Abraham Tuschinski, die de befaamde bioscopen oprichtte, krijgt eveneens veel aandacht. Beelden van de drukbezochte opening van het theater in Amsterdam laten het succes van zijn onderneming zien. Door de Tweede Wereldoorlog komt er een abrupt einde aan deze rijke periode van 1880 tot 1940.
