Nationaal Onderduikmuseum sluit met de expositie ‘1572 en de kracht van Gertrud’ aan bij het landelijke thema 1572 waarin we in 2022 stil staan bij de ‘geboorte van Nederland’. Het is het jaar van een oorlog waarin burgers, steden en provincies niet alleen tegenover hun Spaanse vorst maar vooral ook tegenover elkaar kwamen te staan. Uiteindelijk leidde die gewapende strijd tot het ontstaan van de Republiek, de voorloper van het huidige Nederland. In het kader van 1572 wil het Nationaal Onderduikmuseum het gesprek voeren over de vier V’s en de spanning tussen vrijheid, verdraagzaamheid, verscheidenheid en verbondenheid. Het museum doet dat onder meer door de geschiedenis van Gertrud von Millendonk uit te lichten.

Het regionale verhaal wordt in de context van de tijd geplaatst en in samenwerking met regioarchitecten van de Achterhoek, aangevuld met archeologische vondsten uit de eigen collectie. Ook de landelijke expositie 1572 is in het museum te zien.

Gertrud von Millendonk
Gertrud von Millendonk is echtgenote van Jacob van Bronckhorst-Batenburg en vrouwe van Anholt. Na diens overlijden in de strijd tegen de Geuzen krijgt zij de leiding over ed Heerlijkheid Bredevoort van 1582 tot 1612. Gertrud probeert een balans te vinden tussen de strijdende groepen en blijft daarin staande als poldervrouw ‘avant la lettre’. Ze is in feite Spaansgezind en overtuigd rooms-katholiek maar naar buiten toe kiest ze geen partij. Zij doet alle moeite bij vriend en vijand een neutrale positie tot stand te brengen, terwijl de harde realiteit en het wapengeweld haar steeds tot een keuze dwingt. Uiteindelijk geeft ze in 1612 haar positie op en draagt Heerlijkheid over aan ‘oranje’ Prins Maurits.