Het Amsterdam Pipe Museum brengt een ode aan één vrouw, een vrouw die vanaf 1770 haar eigen inkomen verdiende, bekend en geliefd was in de hoogste kringen van de maatschappij, sterker nog, ze overschaduwde haar man volledig. Haar naam: Élisabeth Vigée-Lebrun.
Dat vrouwen vroeger geen positie in de maatschappij konden hebben, is een mythe. Élisabeth Vigée-Le Brun was een Française, geboren in 1752. In haar tijd was zij een veelgevraagd schilder, met name voor portretten waarvan zij er zo’n 700 maakte. Daarvan kon zij dus in weelde leven. Zelfs koningin Marie-Antoinette vroeg haar om een portret; dit beviel haar zò goed dat Élisabeth de koningin nog dertig maal zou vereeuwigen.
De vriendschap met de koningin in tijden van de Franse Revolutie was natuurlijk niet zo best. Élisabeth wist tijdig naar Italië te vluchten. Zij zou haar reis voortzetten langs de adellijke en vorstelijke hoven van Oostenrijk, Rusland en Engeland. Het werd een ware triomftocht, waarin zij de adel portretteerde en zelf fortuin vergaarde.
Onder haar werk vinden we vele zelfportretten. Op één daarvan toont zij zich echt een zelfbewuste en eigengereide vrouw: zij rookt een pijp, volstrekt not-done voor dames van haar stand. Al haar vriendinnen zouden snuiftabak gebruiken. Maar als kunstenares neemt zij die vrijheid en durft het bovendien te tonen! Met recht: een sterke vrouw.
Het portret van Élisabeth Vigée is vanaf 8 maart 2025, Internationale Vrouwendag, tot begin november te zien in het Amsterdam Pipe Museum, ter inspiratie van vrouwen van nu en als voorbeeld voor mannen.