Dit najaar word je in de Kunsthal ondergedompeld in de wereld van de Diva. De tentoonstelling DIVA viert de ongeëvenaarde kracht en de grenzeloze, feminiene creativiteit van iconische artiesten die met hun bravoure en ambitie de ‘status quo’ hebben uitgedaagd. Aan de hand van ruim zestig looks en kostuumontwerpen van wereldberoemde designers, gedragen door onder meer Maria Callas, Josephine Baker, Marilyn Monroe, Tina Turner, Shirley Bassey, Cher, Elton John, Rihanna, Lady Gaga, Björk en Billie Eilish, laat de tentoonstelling zien hoe deze diva’s met hun podiumkunsten grenzen verlegden en voor een blijvende impact in de samenleving zorgden.

DIVA neemt je mee in het universum van operagodinnen uit de negentiende eeuw tot aan de hedendaagse pop en rock ‘n roll cultuur van wereldwijde supersterren. De tentoonstelling zoomt in op de betekenis van de term diva, die oorspronkelijk godin betekent. In de loop der jaren is het begrip gekoesterd, afgestoten en weer opgeëist en omarmd door de performancecultuur, als status om trots op te zijn. Kostuums, designer looks, persoonlijke objecten, foto’s, video’s en een muzikale surround sound beleving leiden je rond door een meeslepend tentoonstellingsontwerp van de hand van Studio Harm Rensink.

Operagodinnen

Het eerste deel van de tentoonstelling focust op de historische context van de diva. Zo werd de term in de 19e eeuw gebruikt om de uitzonderlijke, vrouwelijke operazangers te omschrijven. Kostuums van vroege operasterren zoals Adelina Patti en Jenny Lind zijn te bewonderen en ook het indrukwekkende ensemble van ‘La Divina’ Maria Callas uit de operaproductie Norma (1952) is te zien. Tegen een achtergrond van veranderende opvattingen over vrouwelijkheid, macht en creativiteit, veroverden deze vrouwen het podium en voerden ze campagne voor gelijkheid. Tegelijkertijd werden ze bekritiseerd omdat ze buiten de gebaande paden traden. Handgeschreven teksten, videofragmenten en klassieke kostuums laten zien hoe actrices in de late 19e en vroege 20ste eeuw, onder wie de toonaangevende Britse Shakespeare-vertolkster Ellen Terry en de Nederlands-Franse theaterlegende Sarah Bernhardt, de eerste golf van het feminisme hebben aangestuurd. Ook wordt duidelijk hoe diva’s zoals Josephine Baker, Elizabeth Taylor, Mae West, Vivien Leigh en Marilyn Monroe de populaire cultuur hebben gevormd.

De evolutie van de diva

In het tweede deel van de tentoonstelling betreed je een nieuwe wereld waarin de diva van vandaag wordt gevierd. Hoogtepunten zijn onder meer kostuums van Cher en P!nk, de beroemde ‘flame dress’ van Tina Turner – ontworpen door de Amerikaanse ontwerper Bob Mackie – en Shirley Bassey’s roze Julien MacDonald-jurk (inclusief de met diamanten bezette rubberlaarzen), gedragen tijdens een concert op Glastonbury. DIVA belicht hoe deze hedendaagse artiesten hebben voortgebouwd op de fundamenten van eerdere generaties en baanbrekend zijn geweest in een van oorsprong door mannen gedomineerde film- en muziekwereld.

Beeld: Rihanna MET ball gala look in DIVA exhibition, V&A, London, 2022