Een pleidooi voor onderbelichte verhalen in de hedendaagse kunstwereld
De leden van het Congolese kunstenaarscollectief Cercle d’Art des Travailleurs de Plantation Congolaise (CATPC) leven op een plantage in Lusanga. Grond die toegeëigend is door westerse multinationals en ook door hen wordt uitgeput. Uit deze uitgeputte aarde wordt klei gewonnen, waarmee CATPC modellen maakt voor hun beelden. De uiteindelijke sculpturen bestaan uit cacao, palmvet en suiker en worden over heel de wereld tentoongesteld en verkocht. Met de opbrengst hiervan koopt CATPC grond terug en probeert het de lokale biodiversiteit te herstellen door het planten van diverse bomen. In 2024 was werk van CATPC te zien in het Nederlandse paviljoen op de Biënnale van Venetië. Daarna reisden de beelden verder naar het Van Abbemuseum. Daar ervaren bezoekers sculpturen, tekeningen, textielwerken en video-installaties van het Congolese collectief, geplaatst tussen de kunstwerken uit de museumcollectie. De tentoonstelling Two Sides of the Same Coin, te zien van 21 december 2024 t/m 2 maart 2025, gidst je langs verhalen van kolonisatie, regeneratie van land en de plek die kunst afkomstig van Congolese plantages in de kunstwereld krijgt. Met als doel: een eerlijkere verdeling van erkenning en welvaart.
Over CATPC
CATPC is een collectief dat bestaat uit voormalige Congolese plantagearbeiders en is opgericht in 2014. CAPTC wordt voorgezeten door de bekende milieuactivist René Ngongo. De makers werken vanuit Lusanga: de locatie van de eerste plantage van het Brits-Nederlandse bedrijf Unilever. De westerse multinationals vernietigden de lokale biodiversiteit. Hierdoor bleven de oorspronkelijke bewoners achter met uitgeput, onvruchtbaar land waar de oorspronkelijke bossen verdwenen zijn. Nadat het collectief het land terugkocht, startte het met het planten van een ‘heilig bos’. CATPC verandert de verschraalde plantages dus in bossen die lokale voedselzekerheid bieden en de biodiversiteit vergroten. Ze noemen het de ‘post-plantage’: een systeem dat zowel land als leven herstelt. Het collectief werkt zo aan het tegengaan van mondiale ongelijkheid, klimaatverandering en armoede. Het maakt de balans op met het verleden, maar bouwt ook aan een nieuwe toekomst.
