Het Fort bij Vijfhuizen is een van de eerste be­tonnen ge­bouwen in Ne­der­land. Als on­der­deel van de Stel­ling van Amsterdam, een groot­schalig 19e-eeuws bouw­pro­ject, moest het Amsterdam be­schermen tegen een hy­po­the­ti­sche vij­an­de­lijke inval. Via ma­ni­pu­latie van de wa­ter­stand, met stra­te­gi­sche inzet van be­staande be­plan­ting en door spe­ci­fieke in­grepen in het land­schap, kon de te­gen­stander worden ver­traagd en zou de Am­ster­dammer kunnen over­leven.
De Stel­ling werd vol­tooid, maar zou nooit zijn be­oogde functie ver­vullen – al zijn er sig­nalen die duiden op zijn ont­moe­di­gende wer­king. Het ver­haal van de Stel­ling blijft echter een bron van in­spi­ratie. Net als het fort des­tijds werd aan­ge­legd als ver­de­di­gings­stra­tegie tegen po­ten­tieel on­heil, zo vormt Kunstfort bij Vijfhuizen nu een ont­wik­kel­plek van sce­na­rio’s voor vreed­zame toe­kom­sten: toe­kom­sten waarin ge­ne­ra­ties na ons duur­zaam en ge­lijk­waardig sa­men­leven met de pla­neet en alles daarop. Daar­voor werkt het fort samen met zowel re­gi­o­nale als (inter)na­ti­o­nale part­ners.
Op de krui­sing van mi­li­taire ar­chi­tec­tuur, eco­logie en ar­tis­tiek ex­pe­ri­ment bouwt het Kunstfort aan mo­menten van ver­beel­ding, ver­die­ping en ont­moe­ting, die uit­no­digen tot an­ders kijken naar en denken over de we­reld. In wis­sel­wer­king met de di­recte om­ge­ving be­vragen kun­ste­naars en den­kers be­staande sys­temen en creëren zij al­ter­na­tieve re­a­li­teiten. De ideeën krijgen vorm in onder meer vi­suele pre­sen­ta­ties, pu­bliek ge­sprek en edu­ca­tieve ac­ti­vi­teiten. Op het Kunstfort be­vinden zich pre­sen­ta­tie­ruimtes, ate­lier­wo­ningen, een res­tau­rant, een gin-dis­til­leer­derij, stu­dio’s, een werk­plaats, kan­toor­ruimtes en gas­ten­ver­blijven. Verder zijn er twee bij­en­bloe­men­velden op loop­af­stand.
Het for­t­ei­land is ge­legen aan de rand van Haar­lem­mer­meer en wordt om­ringd door on­der­schei­dende voor­beelden van Ne­der­landse ruim­te­lijke plan­ning, zoals de 19e-eeuwse pol­der­land­schappen en de 20e-eeuwse Vinex-ar­chi­tec­tuur. Het ligt onder de rook van Schiphol, be­hoort tot de Hol­landse Wa­ter­li­nies en heeft UNESCO We­rel­derf­goed-status. Sinds 1963 is het fort ont­daan van haar mi­li­taire be­stem­ming en sinds 2005 heeft het een kunst­zin­nige.