Zoals overal in Europa kom je ook in Haarlem de geschiedenis van geestelijke ridderorden tegen. Bijzondere monniken die naast de bekende kloostergeloftes nog een aantal geloftes aannamen: gewapende strijd voor het heilige land en de kerk, en hospitaalzorg voor zieken en reizigers. De Johannieters (ook wel Jansheren of Maltezer Ridders genoemd), een van de bekendste ordes, vormden een sterke internationale organisatie door heel Europa, met de hoofdzetel oorspronkelijk in Jeruzalem, later op Rhodos en vanaf 1530 op Malta.