24 maart 2025

Het zijn twee wereldberoemde iconen, de een in de wetenschap, de ander in de kunst: Antoni van Leeuwenhoek en Johannes Vermeer. Beiden werden in 1632 geboren in Delft en liggen daar begraven in de Oude Kerk. Hoe goed zij elkaar kenden is onduidelijk. In deze kerk verkent de kleinschalige tentoonstelling ‘’t Had gekund’ hoe de twee grootheden elkaar in een mogelijke vriendschap hadden kunnen inspireren. Beeldend kunstenaar Elisa Pesapane (1979) maakte in 2023 tien tekeningen over mogelijke ontmoetingen tussen de twee. Deze tekeningen worden in de tentoonstelling aangevuld met fictieve dialogen, geschreven door Dirk van Delft, die een fascinerend inkijkje geven in hun levens. Een van de tekeningen toont bijvoorbeeld hoe Vermeer en Van Leeuwenhoek, tien jaar na de vervaardiging van het schilderij Brieflezende vrouw (ca. 1663, nu onderdeel van de collectie van het Rijksmuseum), het werk weer tegenkomen in een bakkerswoning.
Het is onduidelijk of het contact tussen Van Leeuwenhoek en Vermeer daadwerkelijk een vriendschap was. Maar er blijkt zeker een wederzijdse waardering voor elkaar te zijn geweest: Vermeer stelde Van Leeuwenhoek kort voor zijn dood namelijk aan als curator van zijn schilderijen. Een kopie van het document waarin dit is vastgelegd, evenals andere historische verhalen over Delft, is ook te zien in de tentoonstelling. Ben je in de buurt? Dan is een bezoek aan de Oude Kerk de moeite waard.

Zaaloverzicht ‘’t Had gekund’, foto: Wouter van der Toorn
Elisa Pesapane, ‘’t Had gekund’ (serie), 2023