Na vijf jaar onderzoek is het restauratieteam van het Rijksmuseum begonnen met het verwijderen van het vernis van ‘De Nachtwacht’. Dat gebeurt op zijn plek in de erezaal, onder toeziend oog van het publiek. Het verwijderen van de vernislagen is een gigantische klus. Vervolgens moet er een nieuwe vernislaag worden aangebracht. Het monnikenwerk zal meerdere jaren duren, hoe lang precies valt niet te zeggen.

Het verwijderen van de vernislagen is de tweede fase van de zogenoemde Operatie Nachtwacht, het grootste onderzoeks- en restauratieproject ooit voor Rembrandts meesterwerk. Het verwijderen van de oude vernis wordt gedaan om het schilderij straks optimaal te bewaren voor de toekomst. Het werk gebeurt met microscopische precisie en vindt plaats voor de ogen van het publiek, in de glazen ruimte in de Nachtwachtzaal.

Taco Dibbits, hoofdirecteur van het Rijksmuseum: “De start van de restauratie is spannend. Met het weghalen van de vernis komt de veelbewogen levensloop van De Nachtwacht bloot te liggen. Het zal een unieke ervaring zijn voor het publiek om dit van zo dichtbij te kunnen volgen.”

Vernis
Om de vernislagen, die zijn aangebracht met de restauratie van 1975-76, te verwijderen, gebruiken de restauratoren van nu een speciaal absorberend doek. Deze wordt met een minimale hoeveelheid oplosmiddel geprepareerd en gedurende een korte tijd op het oppervlak van De Nachtwacht geplaatst zodat de vernis wordt opgelost en in het doek wordt opgenomen. Eventueel achtergebleven resten van nog oudere vernis worden vervolgens zorgvuldig met een wattenstaafje met oplosmiddel onder een microscoop verwijderd. Hieraan zijn jaren van wetenschappelijk onderzoek, toepassingen van de techniek op andere schilderijen en tests op De Nachtwacht voorafgegaan.

Operatie Nachtwacht
De afgelopen vijf jaar heeft een groot team van restauratoren, conservatoren en wetenschappers De Nachtwacht bestudeerd met de meest geavanceerde technieken, van digitale beeldtechnieken tot natuurwetenschappelijk en materiaal-technisch onderzoek en van computer science tot artificial intelligence. Dit heeft geleid tot verschillende doorbraken in kennis over en staat van het schilderij, en werkproces van de kunstenaar. Het team werkt samen met experts van hoofdpartner AkzoNobel, de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed (RCE), Technische Universiteit Delft (TU Delft), Universiteit van Amsterdam (UvA), Amsterdam Universitair Medische Centra (AUMC), Universiteit Antwerpen (UA), De Vrije Universiteit Amsterdam (VU), Technische Universiteit Eindhoven (TU/e) en National Gallery of Art, Washington DC. Meer informatie hierover is te vinden op Operatie Nachtwacht – Rijksmuseum.

Podcast
De veelbewogen levensloop van De Nachtwacht staat centraal in de jubileumaflevering van de podcastserie “In het Rijksmuseum”. De honderdste podcast staat geheel in het teken van Rembrandts meesterwerk. Hoe hebben de dikke lagen donkere vernis een rol gespeeld in de bijnaam van het schilderij, in het identificeren van de schutters en de perceptie van De Nachtwacht? En wat gaat er gebeuren nu het vernis stap voor stap verwijderd zal worden? Hoofd Beeldende kunst Pieter Roelofs en restaurator Esther van Duijn vertellen er alles over in een gesprek met Janine Abbring. Te beluisteren in alle podcastapps, via Spotify en de website van het Rijksmuseum: rijksmuseum/podcast

Bron: onder meer persbericht Rijksmuseum