Met de schenking van de enorme privé-collectie ‘Egyptomanie’ van de Franse verzamelaar dr. Jean-Marcel Humbert, mag het Rijksmuseum van Oudheden in Leiden zich de nieuwe eigenaar noemen van een van de grootste en meest diverse collecties ter wereld in dit genre. ‘Egyptomanie’ is de negentiende-eeuwse benaming voor hergebruik van oud Egyptische kunstvormen en symbolen in andere perioden en cultuurgebieden: een fantasieversie van het oude Egypte.

Dit fenomeen bestond al in de oudheid maar nam in de afgelopen tweehonderd jaar een enorme vlucht met de ‘expedities’ van Napoleon in Egypte, de ontcijfering van hiërogliefen en het wereldnieuws van de ontdekking van het graf van Toetanchamon. Egyptoloog dr. Humbert is een autoriteit op dit gebied en is al meer dan vijftig jaar een bevlogen verzamelaar. De collectie die hij het RMO schenkt telt duizenden objecten, variërend van kunstwerken en gebruiksvoorwerpen tot unieke documenten, van Empire en Art Déco tot in de moderne tijd. Samen bieden zij een weergave van de tijdloze en diverse invloeden van de oud-Egyptische kunst- en vormentaal in de afgelopen tweehonderd jaar. In elke periode is de Egyptische cultuur op een andere manier geïnterpreteerd en ontstaat een eigen stijlbeeld om het oude Egypte te verbeelden. Voor het museum betekent deze bijzondere aanwinst een nieuwe dynamiek voor de bestaande oud-Egyptische collectie en een enorme impuls voor het onderzoeks- en verzamelgebied ‘receptiegeschiedenis’. rmo.nl/schenking-humbert

Van privé-verzameling tot museumcollectie
Egyptoloog Jean-Marcel Humbert (1947) is een autoriteit op Egyptomanie-gebied en al meer dan vijftig jaar een bevlogen verzamelaar. Zijn enorme collectie omvat duizenden objecten, variërend van kunstwerken en gebruiksvoorwerpen tot unieke documenten, in de stijlen van Empire tot Art Déco. Dit alles biedt een unieke blik op de tijdloze invloed van de oud Egyptische kunst en vormentaal in de afgelopen tweehonderd jaar.

Schilderijen, klokken, speelgoed en posters
Dr. Jean-Marcel Humbert (1947) is auteur van vele handboeken en catalogi over het fenomeen ‘Egyptomanie’ in de westerse wereld. De passie voor verzamelen begon al in zijn jeugd, maar tijdens zijn studie Egyptologie in Parijs raakte hij werkelijk gefascineerd. Met de opkomst van internet in de jaren ’90 verzamelde hij met duizenden voorwerpen bij elkaar, van schilderijen, beeldhouwwerken, serviesgoed, klokken, video’s en muziek, posters, foto’s, speelgoed tot archiefstukken en een database met zo’n anderhalf miljoen items. Zijn collectie is een van de omvangrijkste op dit gebied geworden.
Dr. Humbert is geen onbekende van het Rijksmuseum van Oudheden. De contacten dateren al van decennia geleden, toen hij een beroemde Egyptomanie-tentoonstelling organiseerde in het Louvre (1994). Voor de RMO-tentoonstelling ‘Goden van Egypte’ (2018) ontving het museum meerdere voorwerpen van hem in bruikleen. De belangrijkste overweging om zijn levenswerk aan het museum over te dragen, was om de collectie een nieuw thuis te bieden op een plaats waar het een ‘levende’ verzameling blijft, een breed openbaar podium krijgt en toegankelijk is voor de wetenschap.

Te zien
De collectie van dr. Humbert is eerder tentoongesteld in verschillende prestigieuze instellingen zoals het Musée du Louvre, het Musée des Arts Décoratifs en de Bibliothèque nationale de France in Parijs. In Leiden wordt deze winter een grote wandvitrine op de begane grond gebouwd om een deel van de verzameling te tonen en vanaf voorjaar 2025 krijgt een kleine selectie een plek in de vaste tentoonstelling over het oude Egypte. Daarnaast zijn er stukken te zien in de tijdelijke tentoonstellingen in 2025, ‘over monsters en mythologische wezens’ (zomer, voor kinderen) en ‘ontdekkingen in Egypte’ (winter). Een grote overzichtstentoonstelling over de Humbert-collectie staat in de planning voor 2026.

Bron: persbericht RMO
Beeld: Ensemble van verschillende voorwerpen uit de collectie Humbert: een Art Nouveau klok, een sculptuur van Isis, Wedgwood keramiek, een asbak van De Sphinx Maastricht, sèvres porselein, porselein van Lefort & Cie.