Noortje van Bentum23 mei 2023
Handelen in aandelen is misschien niet voor iedereen vanzelfsprekend, maar het maakt wel deel uit van ons dagelijks leven. Hoezeer ons huidige financiële systeem is geworteld in het koloniale verleden is te zien in de tentoonstelling ‘Someone is getting rich’ in het Tropenmuseum in Amsterdam. Met onder meer videowerk, wandkleden, foto’s en tekeningen brengen zestien hedendaagse kunstenaars aan het licht wie heeft geprofiteerd van het kolonialisme en wie slachtoffer zijn.
Met sierlijke letters staat op een oud aandeelbewijs ‘Attasi Mines Limited’ of ‘Confederate States America’. De rest is niet meer leesbaar, omdat kunstenaar Hew Locke maskers of Ku Klux Klan-koppen in felle kleuren over de tekst heeft getekend. De Britse kunstenaar, opgegroeid in Guyana, wil zich deze negentiende-eeuwse obligaties op deze manier toe-eigenen, de bedrijven die destijds rijk zijn geworden zichtbaar maken.
Er werd niet alleen gehandeld in obligaties en aandelen. Tot slaaf gemaakte mensen waren tot in de negentiende eeuw bij de grootste bank ter wereld, JP Morgan Chase, ‘geschikt’ als onderpand voor leningen aan plantage-eigenaren. Door een transactiebonnetje van deze bank uit te vergroten tot een wandtapijt wil de Mexicaanse kunstenaar Gabriel Kuri aantonen hoe groot de rol van banken was en nog steeds is.
Het geraffineerde is: de tentoonstelling voelt in het begin als een ver-van-je-bed-show, maar al gauw realiseer je je dat we allemaal onderdeel zijn van een systeem met een omstreden geschiedenis.
