26 september 2023

Sinds de bekende lattenleunstoel van Gerrit Rietveld in de collectie belandde, heeft het Centraal Museum in Utrecht een fascinatie voor dit object. Vandaag de dag telt de collectie wel 1100 stoelen. In ‘Stoel neemt stelling’ wordt de liefde voor de stoel verder uitgediept en krijgt deze zowel als ultiem designobject maar ook als conceptueel boodschapper de centrale plek.

Zaaloverzicht met stoel 'A Basic Instinct', 2018, van Anna Aagaard Jensen (foto: Jelle Draper)
Zaaloverzicht met stoel 'A Basic Instinct', 2018, van Anna Aagaard Jensen (foto: Jelle Draper)

MH17
Tussen de ruim honderd getoonde variaties zitten iconen als de Rietveld-, de Thonet- en de Breuerstoelen. De daaropvolgende zalen zijn thematisch ingericht met onderwerpen als het maakproces, duurzaamheid en de stoel als wegwerpobject. Zo is de garderobe van het museum speciaal voor ‘Stoel neemt stelling’ gesierd met stoelen die door de tentoonstellingsmakers in Utrecht naast het vuilnis zijn gevonden. Ook wordt aandacht besteed aan de verhalen die stoelen met zich meebrengen. Uit de stoelenactie van de nabestaanden van MH17-slachtoffers blijkt bijvoorbeeld dat een stoel ook een politiek statement kan zijn. Sinds de vliegtuigramp worden ieder jaar voor de Russische ambassade 298 klapstoelen opgesteld voor de slachtoffers. Één hiervan is te zien samen met indrukwekkende beelden van de actie.

Zaaloverzicht met 'Saturday (stoel | chair)', 1993, van Ineke Hans (foto: Jelle Draper)

Basic Instinct
Elke stoel in de tentoonstelling heeft een eigen verhaal dat het waard is om bij stil te staan, of te zitten natuurlijk. Gelukkig mag dit op acht uitgekozen stoelen, waardoor we ook kunnen merken wat de stoel en zijn zitervaring doet met ons gedrag. Dit wordt vooral duidelijk in de stoel van Anna Aagaard Jensen ‘A Basic Instinct’ (2018), waarop alleen mensen die zich als vrouw identificeren mogen plaatsnemen. Door de vorm van de stoel ga je wijdbeens zitten en neem je letterlijk meer ruimte in.

Zie ook het artikel in Museumtijdschrift 2022 nummer 1 (de tentoonstelling is destijds uitgesteld vanwege corona): bestellen.

Hoofdbeeld: Anna Aagaard Jensen bij haar serie ‘A Basic Instinct’, 2018 (foto: Iris Rijskamp)