2 december 2025

Het nationale filmmuseum Eye in Amsterdam kampt met grote tekorten. Door noodgedwongen bezuinigingen worden filmvertoningen en tentoonstellingen teruggeschroefd in 2026. Ook verdwijnen er banen.

Hoewel de bezoekersaantallen de afgelopen jaren stabiel waren, sloot Eye 2024 af met een verlies van 1,3 miljoen euro, zo meldt dagblad Het Parool. Ook voor dit jaar is het vooruitzicht somber. De kosten namen toe, terwijl de inkomsten onvoldoende meegroeiden. Oorzaak van de tekorten zijn inflatie, stijgende personeelskosten en verliezen in de horeca, die Eye sinds 2023 zelf exploiteert. Het filmmuseum telt zo’n 150 medewerkers; dat aantal is al jaren stabiel. Dit alles speelt zich af in het iconische gebouw aan het IJ in Amsterdam-Noord.

Om het tij te keren is Eye begonnen aan een herstructurering. Ongeveer tien vaste functies vervallen. Opvallend genoeg pleitte de ondernemingsraad de afgelopen jaren al meerdere keren voor minder ambities vanwege de toenemende werkdruk en het hoge ziekteverzuim. De horeca-exploitatie wordt weer uitbesteed aan een externe ondernemer.

De maatregelen raken ook de programmering. Vanaf 2026 organiseert Eye jaarlijks nog maar twee tijdelijke tentoonstellingen in plaats van drie. Dit jaar presenteerde het museum nog een internationale tentoonstelling rond de Britse actrice Tilda Swinton. Daarnaast zal Eye voortaan op maandag sluiten (met uitzondering van schoolvakanties) en wordt het aantal filmvertoningen met 15 procent teruggebracht.

“Voor de komende jaren zijn bezuinigingen onvermijdelijk om onze maatschappelijke opdracht als nationaal filmmuseum te kunnen blijven vervullen”, schrijft directeur Bregtje van der Haak in een persbericht. De voormalig documentairemaker trad in 2023 aan als directeur, zonder noemenswaardige bestuurlijke ervaring in de museumsector.

De ernst van de financiële situatie werd pas dit voorjaar duidelijk, na het vertrek van de zakelijk leider. Jarenlang zouden tegenvallers in de boeken zijn verscholen en opgevangen met incidentele meevallers. Ondanks de toenemende onrust onder het personeel krijgt Van der Haak vooralsnog nog het vertrouwen.

De directeur is optimistisch over een goede afloop van de financiële crisis. “Deze keuzes zijn zwaar, maar helaas nodig om Eye als nationaal filmmuseum toekomstbestendig te houden. Filmcultuur zit in ons dna en deze maatregelen doen pijn, maar door nu zorgvuldig stappen te zetten, maken we van Eye weer een stevige organisatie.”

Bron: Het Parool