25 oktober 2023
Het Limburgs Museum in Venlo ontvangt een bijzondere schenking. Het gaat om een omvangrijke muntschat van bijna duizend middeleeuwse munten uit Voerendaal in Zuid-Limburg. Richard Beleson uit San Francisco, die in augustus 2022 het Limburgs Museum bezocht, heeft de muntschat na een spannende biedingsstrijd op een veiling voor 50.000 euro gekocht en schonk deze aan het Limburgs Museum. De schat vormt een prachtige toevoeging op de collectie van het museum, want iets vergelijkbaars was tot op heden nog niet in de collectie te vinden.
De heer Beleson is muntenverzamelaar en lid van de American Numismatics Society. ‘Hoewel ik geniet van het verzamelen van munten, vind ik dat belangrijke historische vondsten zoals deze in musea thuishoren,’ vertelt hij. De muntschat stond bij Veilinghuis Schulman (Amsterdam) aangeboden voor een bedrag van 10.000 euro. De heer Beleson was bereid een hoger bod te doen, omdat hij graag wilde dat de muntschat in het Limburgs Museum terecht zou komen. ‘Ik ben dan ook dolblij dat ik uiteindelijk de succesvolle bieder ben en de kans krijg om de schat aan het Limburgs Museum te schenken. Daar hoort de Voerendaalse schat thuis.’
Metaaldetector
Tussen 2016 en 2018 werden door een particuliere zoeker met een metaaldetector op een akker in Voerendaal de middeleeuwse zilveren munten gevonden die door het ploegen verspreid waren geraakt. Een groot deel van deze munten werd aangetroffen in een gebroken middeleeuws kruikje. Uiteindelijk werden in totaal 942 munten aangetroffen, waarvan er 905 te koop aangeboden werden door de vinder. Na inventarisatie blijkt het te gaan om munten uit de 13e en de eerste helft van de 14e eeuw. Het steengoed kruikje dateert grofweg tussen 1325 en 1366. Het overgrote deel van de munten betreft zilveren Sterlingen van hertog Jan III van Brabant. Ook zijn er veel Tourse Groten uit Frankrijk aanwezig uit de 13e en 14e eeuw. De zogenaamde ‘sluitmunt’, de jongste munt in de muntschat, blijkt een Namense zilveren sterling te zijn, welke op zijn vroegst in 1330 is geslagen. Het is het meest aannemelijk dat de muntvondst door zijn eigenaar begraven is rond 1331.
Crisis
Gezien de omvang van de muntschat is dit mogelijk het vermogen geweest van een welvarende handelaar of de kas met soldij van een leger, die destijds is verborgen maar vervolgens nooit meer is opgegraven. De vondst van dit soort muntschatten wijst archeologisch meestal op een periode van crisis, omdat het met de eigenaars vaak niet goed is afgelopen. Tijdens de Luiks-Brabantse oorlogen in de 13e en 14e eeuw probeerde Brabant, een van de belangrijkste regionale machten in het Maasland, zijn invloed in oostelijke richting uit te breiden door in het huidige Zuid-Limburg gebieden te verwerven. Het hoogtepunt van deze strijd was in 1288 de slag bij Woeringen, waarbij Brabant het Hertogdom Limburg bemachtigde. Tussen 1331 en 1334, de periode waarin de muntschat is verborgen, sloeg de vlam opnieuw in de pan en werd onder andere Maastricht belegerd.
Limburgs erfgoed
Met de schenking van de schat wordt niet alleen een bijzonder fraaie collectie munten verworven, maar bovendien stelt de schat het Limburgs Museum nu in staat om het verhaal te vertellen van deze eeuwenlange machtsstrijd tussen het hertogdom Brabant en de heersers in de Maasregio, welke tot dusver onderbelicht is gebleven. Met deze nieuwe aanwinst kan het Limburgs Museum een hiaat in de collectie opvullen en met onderzoek en publicatie van de schat een bijdrage leveren aan kenniswinst over 14e eeuws Limburg. Tevens draagt de aanwinst bij aan de ontsluiting van de geschiedenis van Voerendaal, waar het Limburgs Museum zich de afgelopen jaren al uitgebreid voor heeft ingezet met het onderzoeksproject naar de Romeinse villa Voerendaal-Ten Hove. De muntschat past in een lijn van muntvondsten uit andere periodes die in onze collectie aanwezig zijn. Zo won het Limburgs Museum onlangs een Keltische muntschat uit Graetheide aan, welke te zien is in de permanente archeologiepresentatie Van neanderthaler tot stedeling.
Bron en beeld: persbericht Limburgs Museum
De vinder schenkt zijn collectie aan het Limburgs Museum. Geen reden om te twijfelen aan zijn intentie.
Interessant dat een niet-betrokkene suggereert om dit aan een Rijksmuseum in Enschede of Amsterdam te schenken.
En het vervolgens in een van de depots te laten verstoffen, zoals met veel kunst en archeologie voorwerpen gebeurd. Nee laten we blij zijn dat de Schenker dat niet besloot. Nu zit het in de vaste tentoonstelling van LM.
Het pleidooi van WH Jacobs ondersteun ik van harte.
Kasteel Hoensbroek is het best bewaard gebleven kasteel uit de vroeg- middeleeuwse tijd van heel NL.
En recent uitgeroepen tot het beste Museum/ uitje van NL.
Zéér goed, uitnodigend en met moderne technieken beheerd: de middeleeuwen worden daar echt voelbaar en herkenbaar.
“…broek” / Breuk – “In gen Broeck” >> waren heren van het kasteel, dat met haar poortgebouw en gracht zowat in Voerendaal ligt.
Aangezien dit zowat de exacte locatie is, waar de munten gevonden zijn, zou het een logische afweging zijn om te kijken waar de vondst het beste tot zijn recht komt.
(En dat heeft niets te maken met een ‘achtergesteld gevoel’ van Zuid Limburgers, maar juist met kennis van wat dat gebied herbergt aan historische vindplaatsen…)
Wellicht is er een samenwerking mogelijk tussen het Limburgs Museum en Kasteel Hoensbroek om meerdere aspecten van de ‘schat’ in een passende omgeving ten toon te kunnen stellen.
Soms lezen wij nog eens prettig nieuws met een donatie of schenking tussen al de ellende van de nu lopende oorlogen…😊.
Nondeju zeg, een Amerikaan koopt die munten om ze in een museum in Nederland te kunnen tentoonstellen en hier wordt er gemekkert in welk museum ze zouden moeten zijn te bekijken. Ben aub content met het feit dat ze zijn te bekijken.
Helemaal eens met Peter, die zuid limburgers voelen zich weer achtergesteld.
Deze munten zouden ook goed passen in het museum in Hoensbroek.
Kasteel Hoensbroek.
In 1288 vocht er ook een ridder van ingen Broeck mee in dit gevecht ik denk aan de kant van de Hertog van Brabant. Overleefde dit niet misschien zijn het zijn munten?
Een fantastische vondst, een prachtig verhaal, een genereuze schenking aan het Limburgs Museum. Ik heb echter een vraag; dit verhaal speelt zich af in Zuid-Limburg, hier zijn de munten ook gevonden, had een museum in Valkenburg aan de Geul of Maastricht dan niet een betere d.w. logische keuze geweest? Of heeft dit te maken met de wens van de schenker?
Deze vondst is van nationaal belang en hoort thuis in het Rijksmuseum!
Deze vondst is van nationaal belang en hoort thuis in het Rijksmuseum!