27 september 2022

De vierde editie van de Museumtijdschrift Tentoonstellingsprijs is met een ruime meerderheid van stemmen gewonnen door ‘In de ban van de Ararat’, een tentoonstelling van het Drents Museum. Bijna 10.000 museumliefhebbers brachten hun stem uit. Waarom zijn archeologietentoonstellingen juist nu zo populair? 6 vragen aan Harry Tupan, directeur Drents Museum.

Algemeen directeur Drents Museum Harry Tupan (midden), met links zakelijk directeur Annelies Meuleman en rechts Rev. Fr. Sevak Saribekyan van Museum Etchmiadzin in Armenië, bij de opening van 'In de ban van de Ararat', foto: Sake Elzinga

De tweede keer in de nog jonge geschiedenis van deze publieksverkiezing, dat een expositie van het Drents Museum als favoriet wordt aangewezen. Van harte gefeliciteerd!

“Dank, we zijn er heel blij mee. Het mooie van deze prijs is dat het publiek kan stemmen. Wij beschouwen onszelf als het museum voor het publiek, dat benadruk ik ook voortdurend bij ons team. Het gaat erom dat we de ervaring van de bezoeker in het museum centraal stellen en niet de objecten.
Maar ik had eigenlijk gedacht dat de tentoonstelling ‘Paula Rego’ zou winnen, een supergoede tentoonstelling en Paula Rego, tot voor kort vrij onbekend in ons land, is natuurlijk een fenomeen. Uiteraard vind ik het veel leuker dat wij de winnaar zijn geworden, haha.”

Archeologietentoonstellingen mogen zich verheugen in een grote populariteit. Hoe verklaart u die?

“In het verleden waren archeologietentoonstellingen helemaal niet zo populair, dat is iets van de laatste jaren. Wij merkten sinds onze tentoonstelling over ‘Het Terracotta Leger van Xi’an’ in 2008 dat er veel interesse is voor oude culturen. Een deel van de verklaring zit in de beleving, die in elk geval ons museum rondom die objecten organiseert. We proberen werelden te openen, die lang gesloten zijn gebleven, en dat slaat blijkbaar aan. Vroeger was het ‘onbekend maakt onbemind’, nu maakt onbekend nieuwsgierig. Misschien ook omdat mensen meer reizen. Als je van plan bent om ooit naar China te gaan, of naar Armenië, dan helpt zo’n tentoonstelling je over een drempel om daarnaartoe te gaan.”

Zaaloverzicht, foto Sake Elzinga

Wat is daarbij jullie geheim? Behalve de bijzondere kunstschatten en de prettig opgediende informatie wordt ook de enscenering door Perspekt Studios erg geprezen. ‘Je waant je even helemaal in de oudheid’ is bijvoorbeeld een reactie van een van de stemmers.

“Objecten hebben verhalen nodig ter illustratie. Dat klinkt oneerbiedig, maar zo bedoel ik het niet. Een goede tentoonstelling lijkt op een gelijkbenige driehoek, waarbij het verhaal, de objecten en de enscenering elkaar in evenwicht houden en in elkaar overvloeien. Ik vind het belangrijk dat een museum bijzondere verhalen vertelt, met een kop en een staart. Anders valt een tentoonstelling uiteen in losse fragmenten. Ook het visuele spektakel draagt eraan bij dat je je in een andere wereld kunt verplaatsen. En het werkt.”

De tentoonstelling heeft nogal wat voeten in de aarde gehad, eerst moest die worden uitgesteld vanwege corona, toen gooide de oorlog in Oekraïne bijna roet in het eten.

“We hebben de tentoonstelling vanwege corona inderdaad tot twee keer toe moeten uitstellen. We hadden alle onderdelen van de vormgeving al in de opslag staan. Gelukkig waren de collega’s van het Nationaal Historisch Museum van Jerevan ons zeer ter wille. Toen de oorlog in Oekraïne uitbrak, was er even een boycot van het vliegverkeer, vervolgens was er angst dat deze kostbare lading tijdens een vlucht gevaar zou lopen. Uiteindelijk is alles van Jerevan naar Keulen gevlogen en verder met vrachtwagens naar Assen gebracht.”

Glazen kruikje in de vorm van het portret van de Romeinse keizer Caracalla (regeerperiode 211-17), History Museum of Armenia, foto Sake Elzinga

Er was ook commentaar op de tentoonstelling, onder meer over de reliek met het houtfragment van de ark van Noach, die na de zondvloed op het Araratgebergte gestrand zou zijn. De vraag is volgens velen of dit echt is gebeurd.

“We hebben daarover ook gesproken met wetenschappers uit Armenië. Er zijn meerdere relieken met houtfragmenten van de Ark van Noach, zoals er op de wereld veel relieken zijn met vingerkootjes van Sint Nicolaas. Het punt is bij alle relieken, je kunt niet bewijzen of het echt is of niet, het zijn objecten ter verering. Maakt dat het minder interessant? Het is belangrijk in de Armeense cultuur, vanuit die gedachte hebben we de reliek opgenomen.”

Tot slot: hoe gaat u het prijzengeld van 10.000 euro besteden?

“We barsten van de plannen. Een is: we zijn bezig met een nieuwe entree, naast of voor het museum. Dat heeft met toegankelijkheid te maken, we willen dat je ook als oudere bezoeker op een makkelijke wijze binnenkomt en niet buiten in de regen hoeft te wachten. Het prijzengeld is een welkome en substantiële bijdrage aan deze nieuwe entree.”